Önceki araştırmalar, kedilerin insan işaretlerini takip edebildiğini, kimin muteber olduğunu anladığını ve yemeklerinden kimin sorumlu olduğunu bildiğini ortaya koymuştu. Lakin Japonya’daki Abazu Üniversitesi’nden bilişsel bilimci Saho Takagi liderliğindeki yeni bir çalışma, kedilerin lisan tahsilinde daha ileri bir yetenek gösterdiğini ortaya koydu.
KEDİLE KONUŞMALARI DİNLEYEREK ÖĞRENİYOR
Takagi, kedilerin özel bir ödül eğitimi olmaksızın insanların konuşmalarını dinleyerek sözleri öğrenebildiğini keşfettiklerinde büyük bir şaşkınlık yaşadıklarını belirtiyor. Takagi, “Bu, kedilerin insan konuşmalarını gizlice dinleyip sözleri mükafata dayalı bir eğitim olmadan anladıkları manasına geliyor” diyerek buluşun ehemmiyetini vurguluyor.
Ancak bu çalışma, kedilerin köpekler üzere diğer insan sözlerini öğrenip öğrenemediğini test etmek gayesiyle daha ileri bir adım attı. Bunun için, kedilere 14 aylık bebeklerde lisan gelişimini incelemek için kullanılan bir deney tasarlandı.
Deneyde 31 yetişkin mesken kedisine, kısa bir animasyon ve sahibinin uydurma bir söz söylediği bir ses kaydı gösterildi. Birinci animasyonda büyüyüp küçülen bir yaratık için “keraru”, ikinci animasyonda ise genişleyen ve küçülen bir güneş için “parumo” sözü kullanıldı. Bebeklerle yapılan benzeri çalışmalarda, 14 aylık bebeklerin 16 ila 20 tekrardan sonra sözlerle objeleri ilişkilendirmeye başladığı gözlemlenmişti.
Kediler bu deneye dört tekrarla süratli bir biçimde reaksiyon verdi ve kelime-resim eşleşmelerini süratle öğrendi. Kediler, yanlış ses eşleşmelerinde ise ekrana daha uzun mühlet odaklanarak şaşkınlık belirtileri gösterdi. Deneyin sonuçları, kedilerin kısa müddetlerde bile kelime-resim münasebetlerini öğrenebildiklerini ortaya koydu.
SÜREKLİ BİZİMLE İRTİBAT HALİNDELER
Takagi, kedilerin gündelik hayatlarında söylediklerimize düşündüğümüzden daha fazla dikkat ettiklerini ve bizi anlamaya çalıştıklarını belirtiyor. Kediler, yanlış kelime-resim eşleştirmelerini fark ettiklerinde gözbebeklerinin genişlediği ve ekrana daha fazla dikkat ettikleri gözlemlendi. Bu, onların insan lisanını anlamada etkin bir gayret gösterdiklerini ortaya koyuyor.
Her ne kadar kediler bu deneyde bebeklerden daha süratli söz öğreniyor üzere görünse de, iki çalışma ortasında birtakım değerli farklar bulunuyor. Bebekler tek heceli sözlerle test edilirken, kediler kendi sahiplerinin ses tonunda üç heceli sözler duydular. Ayrıyeten kedilere verilen sözler sahipleri tarafından biraz abartılı bir halde söylenmişti.
Kedilerin bu yeteneği, hayvanlar ortasındaki bilişsel yeteneklerin ve lisan öğrenme süreçlerinin anlaşılmasına ışık tutabilir. Araştırmacılar, bu yeteneklerin kedilere has mü yoksa başka hayvanlarda da var mı olduğunu daha fazla araştırmayı planlıyor.