ABD’nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump’ın 23 Aralık’ta, Grönland’ın ABD denetiminde olması gerektiğine ait telaffuzunu yineleyerek, Ada’nın mülkiyeti ve denetimine sahip olmanın “mutlak zorunluluk” olduğunu savunması, Trump’ın ABD topraklarını genişletmeye yönelik bir planı olduğu savını gündeme taşıdı.
“ABD’NİN EN BÜYÜK TOPRAK KAZANIMI OLACAK”
Grönland Başbakanı Egede, topraklarının satılık olmadığını tekraren sefer lisana getirse de ABD medyasında yer alan haberlerde Grönland’in ABD topraklarına katılması durumunda bunun ülkenin şimdiye kadarki en büyük toprak edinimi olacağı yazılıyor.
New York Post gazetesinde yer alan habere nazaran Trump’ın Grönland’ı satın alma planı, ABD’nin tarihteki en büyük toprak kazanımı olacak ve Amerika’nın büyüklüğünü neredeyse iki katına çıkaran 1803 Louisiana Satın Alımı’nı bile geride bırakacak.
“BAŞKAN YÜZDE YÜZ CİDDİ”
Trump’ın PayPal’ın kurucu ortağı Ken Howery’yi, 300 yılı aşkın bir müddettir devasa bölgeyi denetim eden Danimarka’nın ABD büyükelçisi olarak seçmesi de bu planın bir kesimi olarak görülüyor.
Trump’ın danışmanları ve müttefikleri, Trump’ın Grönland’ı topraklarına katma ve Panama Kanalı’nı geri alma konusunda önemli olduğunu söylüyor. Trump’a yakın bir kaynak gazeteye yaptığı açıklamada “Başkan yüzde 100 ciddi” sözünü kullandı.
300 YILDAN UZUN MÜDDETTİR DANİMARKA’YA BAĞLI
Dünyanın en büyük adası Grönland, iklim krizinin tesiriyle buzların erimesi ve yeni ticaret yollarının açılması nedeniyle giderek daha değerli hale gelen Arktik bölgesinde merkezi bir pozisyona sahip bulunuyor. Varlıklı yer altı rezervlerine de sahip Grönland’ın hem ABD’ye yakınlığı hem de kilit deniz yolları üzerindeki pozisyonu, Washington için bilhassa Rusya ve Çin ile artan rekabet bağlamında “stratejik avantaj” olarak görülüyor lakin kritik bölge 300 yıldan uzun müddettir Danimarka’ya bağlı.
DANİMARKA HAREKETE GEÇTİ: 1,5 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM
Trump’ın açıklaması sonrası çok sert bir yanıt vermeyen Danimarka dikkat çeken bir atakta bulundu ve Grönland’ın savunmasını iki seçkin kızak köpeği grubu de dâhil olmak üzere 1,5 milyar dolarlık yeni kaynakla destekleyeceğini açıkladı.
Trump’ın adayı satın almaya yönelik ilgisinin arttığının sinyalini vermesinden günler sonra gelen karar Washington’a karşı bir atak olarak değerlendirilse de Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen Jyllands-Posten gazetesine yaptığı açıklamada kararın Trump’ın açıklamaları ile ilgilisi olmadığını öne sürdü ve “Uzun yıllar boyunca Kuzey Kutbu’na gereğince yatırım yapmadık, artık daha güçlü bir varlık planlıyoruz” dedi.
İKİ KIZAK KÖPEĞİ GRUBU DAHA KONUŞLANDIRILACAK
Poulsen, devasa savunma paketinin iki yeni devriye botu, iki yeni uzun menzilli insansız hava aracı alımını finanse edeceğini ve adaya iki ek kızak köpeği takımının konuşlandırılmasına müsaade vereceğini belirtti.
Danimarkalılar İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Grönland’da devriye gezmek için kızak takımlarını kullanıyor. BBC’ye nazaran Danimarka daha fazla kızak köpeği devriyesinin yanı sıra Grönland’daki komuta merkezindeki işçi sayısını arttırmayı ve adanın havaalanlarını F-35 savaş uçaklarını kaldıracak biçimde geliştirmeyi planlıyor.
TRUMP DAHA EVVEL DE SATIN ALMAYA ÇALIŞMIŞTI
Grönland’ın merkezinde yer aldığı Arktik bölgesi, yıllar içerisinde Rusya, Çin ve ABD’nin nüfuz gayreti verdiği bir bölge haline geldi. Trump da Rusya’nın askeri genişlemesine ve Çin’in bölgedeki artan varlığına karşı ABD’nin Kuzey Kutbu’ndaki tesirini güçlendirmek istiyor. Tıpkı vakitte ABD’nin Arktik bölgesindeki ekonomik tesirini artırmak ve Grönland’ın varlıklı kaynaklarından da faydalanmak isteyen Trump, vazifeye geldiği birinci periyotta de Danimarka’dan Ada’yı satın alma isteğini lisana getirdi. Trump’ın 2019’da yaptığı bu teklifi Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, “saçma” olarak nitelendirerek reddetti.