Habitat Derneği’nin Infakto RW iştirakiyle gerçekleştirdiği Gençliğin Yeterli Olma Hali Raporu’nun beşincisi yayımlandı. Rapor, ömründen mutlu olan gençlerin oranı yüzde 45,6’ya gerilediğini gösterirken, gençlerin ömür memnuniyetinin beş yıldır düşüş eğiliminde olduğunu ortaya koydu.
Raporda öne çıkan bulgular, Habitat Derneği Yönetim Kurulu Lideri Sezai Hazır ve Infakto RW’nin Kurucusu Prof. Dr. Emre Erdoğan’ın iştirakiyle değerlendirildi.
2017’den bu yana iki yılda bir yürütülen araştırma, 8 Mart-8 Nisan 2023 tarihleri ortasında Türkiye’deki kentsel genç nüfusu temsil eden 28 farklı vilayette, 18-29 yaş ortası 1.228 gençle yüz yüze görüşme yoluyla gerçekleştirildi. Raporun en değerli bulgularından biri, hayattan memnuniyet ve geleceğe dair umutların, büyük oranda istihdam şartlarından etkilendiğini gösterdi. 2017 yılında ömürden mutlu olan gençlerin oranı yüzde 70,8 olarak kaydedilirken, bu yılki araştırmada bu oran yüzde 45,6 olarak ölçüldü. Gelecekten umutlu olduklarını belirten gençlerin oranı ise yüzde 43,7’ye geriledi. 2017 yılında bu oran yüzde 66,6 olarak ölçülmüştü.
MEMNUNİYETİN EN DÜŞÜK OLDUĞU KÜME İŞ ARAYAN GENÇLER
Türkiye’deki gençlerle ilgili en kapsamlı araştırmalardan biri olan rapor, 18-24 yaş kümesinde yer alan ve çeşitli nedenlerle ne eğitimde ne de istihdamda olan gençleri tabir eden “ev genci” kavramını literatüre kazandırmıştı. Konut gençlerinin memnuniyet oranı bu yıl yüzde 46,4 olarak tespit edildi. Çalışan gençlerin ömürden memnuniyet oranı yüzde 47,1, öğrencilerin yüzde 51,8 iken ömür memnuniyeti en düşük olan kümenin iş arayan gençler olduğu tespit edildi. İş arayan gençlerin sırf yüzde 28’i hayatlarından şad olduğunu belirtti.
Gençlerin istihdam şartlarının hayattan memnuniyet ve geleceğe dair umutlarını değerli ölçüde etkilediğine dikkat çeken Habitat Derneği Yönetim Kurulu Lideri Sezai Hazır; “Dijitalleşen dünyayla uyumlu, sürdürülebilir kalkınmayı hedefleyen güçlü paydaşlıklar temelinde, toplumsal kapasiteyi geliştiren tesir odaklı projeler üreten bir sivil toplum kuruluşuyuz. Yürüttüğümüz birçok projede, gençlerin 21. yüzyıl marifetleriyle donatılmalarına odaklanıyoruz. Türkiye’nin 81 vilayetinde 5 binden fazla gönüllümüzle faal ve ağır çalışmalar yürütüyor, onların alandaki tesirini ölçmeyi önemsiyoruz. Gençliğin Yeterli Olma Hali çalışması hem kendi çalışmalarımız hem de gençlere yönelik çalışmalar yürüten, gençleri bir paydaş olarak benimseyen tüm kurumlar açısından gençleri anlamak için çok kıymetli bir araştırma. Evvelki yıllardaki araştırmalarda da gördüğümüz üzere memnuniyeti belirleyen birincil faktör çalışma durumu. Şayet Türkiye, gençleri için yanlışsız fırsatları yaratabilirse ve onları geleceğin yüksek getirili iş durumlarına hazırlamak için eğitimlerine kâfi yatırımı yaparsa, demografik fırsat penceresini aktif bir biçimde kullanmış olur. Lakin şayet bu fırsat makûs yönetilirse, ülkede önemli oranda işsizlik, yoksulluk ve toplumsal huzursuzluk baş gösterebilir.” dedi.
‘UMUTSUZ OLMALARI İŞ BULAMAMALARIYLA İLGİLİ’
Infakto RW kurucu ortağı Prof. Dr. Emre Erdoğan, gençlerin geleceğe dair daha umutsuz olmalarının iş bulamamalarıyla yakından alakalı olduğunu lisana getirerek; “İş aramak için tanıdık gerektiğini düşünüyorlar; kurumsal dünyada iş aramayı bilmiyorlar. İş dünyasında yer edinmek için yeni marifetler konusunda bilgili değiller” diye konuştu. Yurt dışında gelecek hayali kurmalarının temel sebebi ise Türkiye’de özgürlükler ve ömür stili konusundaki algıları” diye ekledi.
GENÇLERİN YÜZDE 35,8’İNİN GELİRİ 3 BİN TL’NİN ALTINDA
Gençlerin maddi durumlarından mutlu olma durumları da raporun birinci yayımlandığı 2017’den bu yana düşüş eğilimi gösterdi. Bu yıl maddi durumlarından şad olan gençlerin oranı yüzde 38,3 olarak ölçülürken, gençlerin yüzde 35,8’inin aylık ferdî gelirinin 3 bin TL ve altında olduğu görüldü. 2017’de 5 gençten birinin maddi durumunu makus olarak tanımladığı bilinirken, bu oran 2023’te yüzde 36,7’ye çıktı. Rahat bir hayat sürebilmek için gençlerin en az toplam gelir beklentisi, yüzde 39,3 oranıyla 9.000 – 18.000 TL iken yüzde 45,2 oranıyla 18.000 TL ve üstü olarak kaydedildi.
GENÇLER İÇİN EN BÜYÜK SORUN ENFLASYON VE İŞSİZLİK
Gençlere nazaran karşılaştıkları en değerli sorun enflasyon ve hayat pahalılığı, ikinci sıradaysa işsizlik ve iş bulamamak geliyor. Üçüncü sırada kiraların yüksek olması, dördüncü sırada da sokaklardaki şiddet ön plana çıkıyor. Bu sıkıntılar ortasında oy verirken en fazla dikkate alacakları sorunun enflasyon ve hayat pahalılığı olduğu da araştırma çalışmasında ortaya çıkan sonuçlardan biri. İkinci sırada işsizlik ve istediği üzere bir iş bulamamak geliyor.
Gençlerin oy verirken en fazla dikkate alacakları meseleler siyasi tercihlerine nazaran farklılık gösteriyor. Cumhur İttifakı’na oy verecek gençler kiraların yüksekliği ve terör taarruzlarını öbür ittifaklara nazaran daha yüksek oranda belirtirken, Millet İttifakı seçmenleri ortasında ise enflasyon ve hayat pahalılığı, eğitimini yarıda bırakmak ve üniversite eğitiminin niteliksizliği yeniden öteki ittifaklara nazaran daha yüksek.
GENÇLERİN SİYASAL İŞTİRAK SEVİYESİ DÜŞÜK
Gençlerin siyasal iştirak seviyelerinin düşük olduğu da araştırma sonuçlarında görülüyor. Oy kullanmak en yaygın iştirak biçimiyken, gençler ortasında bir partinin üyesi olanların oranı yüzde 5,1, kampanyalarda faal rol oynayanların oranı yüzde 7,1 ve mitinge katılanların oranıysa yüzde 25,5. Bu sayılar gençler ortasında klâsik iştirak yollarına başvurmanın yaygın olmadığını gösteriyor.
Gençlerin klâsik olmayan iştirak biçimlerinde de pek etkin olmadığı görülüyor. Bir boykot aksiyonuna katılanların oranı yüzde 12,5, toplu yürüyüşlere katılanların oranı yüzde 12,1 ve rastgele bir eser ya da hizmeti toplu olarak boykot edenlerin oranıysa yüzde 12,5. Bu sayılar klasik olmayan iştirakin da yaygın olmadığına işaret ediyor. Gençlerin internet üzerinde gerçekleştirilen protesto hareketine katılma eğilimleri düşük olduğundan, bu fırsatın da yaygın olarak kullanılmadığı görülüyor.
4 GENÇTEN BİRİ ZELZELELERDE KAYIP YAŞADI
Bu yıl örneklem kapsamı 16 vilayetten 28 ile çıkarılan rapor, gençlerin zelzeleden etkilenme oranına da ışık tuttu. Buna nazaran 6 Şubat 2023 tarihinde Maraş ve etraf vilayetlerde yaşanan zelzelelerde, arkadaşlarını kaybedenlerin oranı yüzde 19,2, aile ve/veya akrabalardan kayıp verenlerin oranı yüzde 8,5, eğitimine orta vermek/kaydını dondurmak zorunda kalanların oranı yüzde3,7 ve taşınmak zorunda kalanların oranı yüzde 3,2 olarak belirlendi.
GENÇLER YÜZ YÜZE EĞİTİMİ TERCİH EDİYOR
Yüz yüze ve uzaktan eğitim karşılaştırmasında, 10 gençten 9’unun yüz yüze eğitimi daha yararlı bulduğunun görüldüğünü ve öğrencilerin kıymetli bir kısmının son devirde online ortama taşınan eğitimden mutlu olmadığının altını çizen Habitat Derneği Yönetim Kurulu Lideri Sezai Hazır, değerlendirmelerini şu tabirlerle sonlandırdı: “Raporun sonuçlarına nazaran, yüz yüze ve uzaktan eğitim ortasında karşılaştırma yapıldığında, gençlerin yüzde 90,9’u yüz yüze eğitimin daha yararlı olduğunu düşünüyor. Ayrıyeten, online eğitim sürecinde öğrencilerin kıymetli bir kısmının öğrenme zorluklarıyla karşı karşıya kaldıkları da raporda vurgulanıyor Pandemi sürecinde, öğrencilerin online eğitim tecrübesi yaşamaları gerekiyordu. Fakat, gençlerin eğitim kalitesinin artırılması ve ruhsal sıhhatlerinin korunması için yüz yüze eğitimler çok kıymetli. Raporumuzun sonuçlarına nazaran, gençlerin çok büyük çoğunluğu yüz yüze eğitimden mutlu kalıyor.” (RAPORUN TAMAMI)